به ارائه اطلاعات لازم جهت رسیدن به موفقیت تحصیلی مشاوره تحصیلی می‌گویند. خدمات مشاوره تحصیلی برای دانش آموزان و دانشجویان اهمیت به سزایی دارد. مشاوران تحصیلی نقش مهمی در مراحل درسی و شخصی دانش آموزان دارند و به آن‌ها کمک می‌کنند در شرایط نا مساعد بتوانند مشکلات خود را حل کنند. افراد در سن و سال کم نمی‌توانند تصمیمات درستی برای زندگی بگیرند و بر مشکلات غلبه کنند. به طور کلی می‌توان گفت یکی از مشاوره‌هایی که می‌تواند کمک بسیاری به افراد کند که بتوانند بهترین زندگی و آینده را برای خود رقم بزنند مشاور تحصیلی است. زمانی که فرد برای حل مشکلات خود به مشاور تحصیلی مراجعه می‌کند، مشاور تمام اطلاعات لازم را برای افزایش موفقیت تحصیلی در اختیارش قرار خواهد داد.
تاریخچه مشاور تحصیلی در ایران
همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی برنامه راهنمایی با توجه به اهداف جدید مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته شد و نتیجه آن سیستم معلم - مشاور بود که هم به تدریس و هم به مشاوره می‌پرداختند. پس از مدتی به جای آن، طرح مربیان پرورشی با عنوان متولیان انقلاب در مدارس طرح ریزی و اجرا شد. این طرح به تدریج مسئولان را متوجه نیاز به مشاوره و راهنمایی در مدارس نمود. در سال 1364 هسته‌های مشاوره و راهنمایی مجددا در مناطق آموزش و پرورش تاسیس گردید. امروزه برنامه‌های مشاوره‌ای مدارس به سمت تخصصی شدن و خدمات مشاوره‌ای کشیده شده است و طرح‌هایی چون (طرح احیا نقش مشاوره‌ای معلمان) در حال اجرا است.
خدمات مشاوره تحصیلی چیست؟
به طور کلی می‌توان گفت مشاوره تحصیلی در تقویت حافظه، انتخاب رشته تحصیلی در دانشگاه، انتخاب رشته تحصیلی در دبیرستان، روش‌های یادگیری، افزایش تمرکز و کاهش حواس پرتی، افزایش اعتماد بنفس، درمان اختلالات یادگیری، درمان اضطراب امتحان، آموزش دروس سخت و…… نقشی اساسی دارد.
وظیفه‌ی یک مشاور تحصیلی چیست؟
وظیفه مشاوران تحصیلی مواجه شدن با مشکلات دانش آموزان و رفع آن است. در واقع آن‌ها با گفتگو با مراجعین خود به مسائل و مشکلات آن‌ها پی می‌برند و باحمایت کردن از آن‌ها و در اختیار گذاشتن بهترین راه حل‌ها می‌توانند به رفع سریع مشکلات مراجعین خود کمک کنند.
شرایط انجام خدمات مشاوره تحصیلی
شرایط مورد نیاز برای انجام مشاوره تحصیلی همانند سایر مشاوره‌های دیگر است. معمولا در مدارس اتاقی با عنوان اتاق مشاوره وجود دارد. دانش آموزان می‌توانند به صورت مستقیم یا از طریق صندوق مشاوره با مشاور ارتباط برقرار کنند. پاسخ‌های خود را نیز می‌توانند به شکل مستقیم از مشاور دریافت کنند یا به صورت ناشناس در بولتن مشاوره مطالعه کنند.
نقش اساسی خانواده‌ها در مشاوره تحصیلی
به طور کلی مشاور تحصیلی بدون توجه به خانواده‌ی دانش آموز موفقیت چندانی در امر مشاوره دانش آموزان خود به دست نخواهد آورد. خانواده و والدین نقش اساسی در پیدایش افت تحصیلی یا موفقیت تحصیلی و حتی شغلی آن‌ها دارند. خانواده سرعت دانش آموز را در رسیدن به اهداف تحصیلی تنظیم می‌کند. خانواده‌های بدون انگیزه، بدون اطلاع و غیر فعال موجب کاهش سرعت دانش آموزان با استعداد می‌شوند. مشاور تحصیلی خانواده را از ویژگی‌ها و استعدادهای پنهان فرزندشان آگاه می‌سازد و مهارت‌های لازم برای موفقیت او را به آن‌ها می‌آموزد.
