انکودر (Encoder) یک دستگاه الکترونیکی است که برای تبدیل حرکت دوار یا خطی به سیگنال الکتریکی استفاده میشود. یک انکودر معمولاً شامل یک دیسک دوار و حسگری است که حرکت دیسک را تشخیص می‌دهد و این حرکت را به سیگنال الکتریکی تبدیل می‌کند.
انکودرها معمولاً برای کنترل حرکت و موقعیت در سیستم‌هایی مانند رباتیک، ماشین آلات صنعتی، دستگاه‌های پزشکی، دستگاه‌های کنترلی، دستگاه‌های پرینتر و بسیاری دیگر از سیستم‌های الکترونیکی استفاده می‌شوند.
انکودرها بر اساس نوع حرکتی که تشخیص می‌دهند، به دو دسته انکودرهای خطی و دوار تقسیم می‌شوند. همچنین، بر اساس نوع سیگنالی که تولید می‌کنند، به دو دسته انکودرهای آنالوگ و دیجیتال تقسیم می‌شوند.
انکودرهای آنالوگ معمولاً سیگنال خروجی آن‌ها به صورت مداوم تغییر می‌کند و معمولاً به عنوان یک ولتاژ داخلی برای میکروکنترلرها و سایر سیستم‌های الکترونیکی استفاده می‌شوند. اما انکودرهای دیجیتال سیگنال خروجی آن‌ها به صورت یک دنباله از بیت‌های دیجیتال تولید میشود و معمولاً برای کاربردهایی مانند کنترل موقعیت، سرعت و راه‌اندازی موتور‌های الکتریکی استفاده می‌شوند.
به طور خلاصه، انکودرها به عنوان یک حسگر حرکتی در سیستم‌های الکترونیکی و رباتیک بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند و به کمک آن‌ها امکان کنترل دقیق حرکت و موقعیت در سیستم‌های الکترونیکی فراهم میشود.
