این مواد نقش مهمی در آزمایشگاه دارند. مقدار گرید و مشخصات شیمیایی و فرمول آنها بر روی تمامی بستهبندیهای مواد شیمیایی درج شده است. نمونههایی از ترکیبات شیمیایی که در آزمایشگاه مصرف میشوند:
- اسیدها، بازها و الکلها
- اکسیدهای فلزات
-کربنات، سولفات
- بنزن، فنول
- تتراهیدروفوران
و هزاران ترکیب و مواد شیمیایی را میتوان به این لیست اضافه و طبقهبندی کرد. از انواع برندهای مطرح در این صنعت از جمله Merck, Sigma, Aldrich, Fluka و ... است. از معیارهایی که برای طبقهبندی و نگهداری مواد شیمیایی آزمایشگاهی اهمیت دارند، میتوان به اشتعال پذیری، ماهیت خورندگی، واکنشپذیری، تاثیرپذیری از نور اشاره کرد. همانطور که گفته شد مواد شیمیایی دارای تنوع و دستهبندی فراوان است، که در ادامه به توضیح مختصری از مواد شیمیایی آزمایشگاهی میپردازیم:
آب مقطر(H2O)
آب مقطر همان آب معمولی است. تفاوت اصلی آن با آب شیر، در خلوص بالاتر است. آب مقطر را میتوان در حجم و بستهبندی متنوع ارائه و خریداری کرد. قیمت آب مقطر در حجم ۵ لیتری ۵۰۰/۱۹ هزار تومان و حجم ۲۰ لیتری آن ۷۴ هزار تومان در فروشگاه تماد کالا به فروش میرسد.
تهیه آب مقطر
در این روش آب چندین بار تبخیر شده و مجدداً بخار آن میعان میشود. ناخالصیهای داخل آب با هر بار تقطیر در ظرف باقی میماند و آب خالص بخار و میعان حاصل میشود. به همین علت آب مقطر، از خلوص بالاتری برخوردار است.
کاربرد آب مقطر
در واکنشهای شیمیایی، برای جلوگیری از ورود دیگر مواد یا آلوده شدن محیط آزمایش، لازم است از آب مقطر استفاده شود. زمانی که به خلوص بالاتری از آب نیاز است. میتوان از آب مقطر استفاده کرد. روشهایی که برای تولید آب مقطر استفاده میشود، میتوان روش تقطیر، اسمز معکوس، جذب و تبادل یونی را نام برد.
آب ژاول (NaOCl)
نام دیگر آب ژاول سدیم هیپوکلریت است. ماده ای سمی، رنگ آن نزدیک به زرد و طعم و بوی تندی دارد. این محلول خاصیت ضدعفونی کنندگی دارد و علت آن تولید کلر آزاد است. در اثر نور و حرارت به علت ناپایداری آب ژاول به تدریج خاصیت خود را از دست میدهد. از کاربردهای آن میتوان برای گندزدایی و بوزدایی استفاده کرد، در صنعت به عنوان رنگ زدا و سفیدکننده پارچه و خمیر کاغذ به کار میرود. همچنین از آب ژاول در صنایع پتروشیمی در فرآیند پالایش محصولات نفتی استفاده میشود. قیمت بشکهی ۲۲۰لیتری آن حدود ۰۰۰/۹۵۰/۲ هزار تومان است.
آمونیاک (NH3)
آمونیاک یک گاز سمی، بیرنگ و دارای حلالیت بالا در آب است. استنشاق این گاز به مجاری تنفسی آسیب شدیدی وارد میکند حتی منجر به مسمومیت و مرگ میشود.
اتانول (C2H5OH)
اتانول مادهای فرار، بی رنگ و قابل اشتعال است. این ماده دارای بوی نسبتاً تندی است. در صنعت به عنوان حلال برای ترکیبات آلی استفاده میشود. اتانول به ۲ روش تولید میشود:
۱. مصنوعی(سنتزی): در این روش اتانول از مواد نفتی بدست میآید. ۷٪ درصد اتانول از روش تخمیری است.
۲. تخمیری: اتانول از مواد غذایی و گیاهان حاوی قند حاصل میشود. اتانول تولیدی در جهان حدود ۹۳٪ از روش تخمیر است.
اسید سولفوریک (H2SO4)
در حجم ۱۰۰۰ میلیلیتر به قیمت ۴۷۱ هزار تومان و حجم ۲۰۰۰ میلیلیتر ۹۲۹ هزار تومن به فروش میرسد. چاسید سولفوریک مایعی بیرنگ با نقطه جوش بالا و بسیار واکنشدهنده است.
کاربرد اسید سولفوریک در تولید کود شیمیایی، صنایع کاغذسازی، تولید چسب، تصفیه مواد نفتی و... استفاده میشود.