بیکینگ پودر یا Baking Powder که به عنوان یک ماده اصلی به منظور پف کردن، سبک شدن و کرکی شدن بافت، در بسیاری از کیک‌ها و شیرینی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. بیکینگ پودر طی یک فرآیند شیمیایی، باعث عمل آمدن خمیر کیک و شیرینی و در نتیجه اسفنجی شدن و پف آن می‌شود. در طی این فرآیند گاز CO2 آزاد شده که می‌توان آن را عامل بالا آمدن خمیر و پف کیک دانست.
مواد تشکیل بیکینگ پودر
بیکینگ پودراز سه ماده اصلی شامل یک ماده اسیدی، یک بافر و یک پایه تشکیل شده است که از ترکیب این سه ماده به نسبت‌های مشخص و لازم این پودر آماده، بسته‌بندی و در بازار عرضه می‌شود. این پودر دارای ماندگاری بسیار زیادی است. اسیدی که در همه مارک‌های این پودر استفاده می‌شود، کرم تارتار است. تهیه بیکینگ پودر در خانه به آسانی به کمک دو ماده کرم تارتار و جوش شیرین به سادگی امکان پذیر است.
بیکینگ پودر تک واکنشه و دو واکنشه
• بیکینگ پودر تک مرحله‌ای یا تک واکنشه: در این نوع بیکینگ پودرها از یک اسید برای تهیه آن استفاده شده است. اسید مورد استفاده در این نوع بیکینگ پودرها ممکن است سریع و یا کند عمل کند. اسیدی که سریع عمل کند بعد از استفاده شدن در فرمولاسیون ماده غذایی به سرعت و در دمای اتاق با جوش شیرین واکنش داده و گاز کربن دی اکسید آزاد می‌کند اما اسیدی که آهسته عمل کند بعد از استفاده باید در مجاورت حرارت قرار گیرد تا واکنش با جوش شیرین انجام شده و گاز آزاد شود.
• بکینگ پودر دو مرحله ای یا دو واکنشه: در این نوع بیکینگ پودرها از دو یا چند نوع اسید برای فرمولاسیون استفاده شده است، اسید یا اسیدهای اول بعد از استفاده در ترکیب کیک یا شیرینی در دمای اتاق واکنش داده و گاز آزاد می‌کنند و اسید یا اسیدهای دوم زمانی که به آن‌ها گرما برسد، واکنش داده و گاز تولید می‌کنند.
روش نگهداری بیکینگ پودر
1. در یک ظرف در بسته نگهداری شود.
2. در جای خشک و خنک نگهداری شود.
معایب استفاده از بیکینگ پودر
1. با جذب آهن و کلسیم، جذب آن‌ها را در بدن کاهش داده و فرد را دچار کم خونی شدید و ضعف استخوان می‌کند.
2. با مختل کردن اسیدیته معده و روده عملکرد این بخش‌ها را دچار اختلال کرده و زخم معده و روده را ایجاد می‌کند که این زخم‌ها بر سیستم عصبی تاثیر زیادی می‌گذارند.
3. به دلیل داشتن نمک‌های اسیدی حاوی سدیم، باعث افزایش فشار خون در بدن می‌شود.
4. در زنان امکان تنبلی تخمدان را افزایش داده و بر روی این غدد تناسلی و ترشح تخمک تاثیر منفی می‌گذارد.
تفاوت جوش شیرین و بیکینگ پودر
جوش شیرین در دستور العمل‌هایی استفاده می‌شود که یک ماده اسیدی مانند خامه، کره دوغ یا آب مرکبات اسیدی نیز شامل آن است. برعکس، پودر بیکینگ معمولاً وقتی استفاده می‌شود که مواد استفاده شده در دستور پخت ، خاصیت اسیدی ندارد. زیرا از قبل به این پودر خاصیت اسیدی نیز اضافه شده و می‌تواند به صورت خود به خود واکنش نشان داده و CO2 آزاد کند.
