قلاویز ماشینی و دستی , حدیده

قلاویز ماشینی و دستی , حدیده

حدیده تراشکاری با دنده گام های مختلف ,, انواع سایز اینچ ,, انواع سایز میلیمتر برای دنده زنی قطعه مورد نظر خود طبق سایز مورد نیاز برای رزوه کردن قطعه خود مورد استفاده قرار میگیرد برای رزوه کردن ( دنده زنی ) چند ابزار مختلف وجود دارد از جمله اینسرت گامزنی , حدیده های برقی , حدیده کاری دستی حدیده کاری فقط برای رزوه کردن بیرونی قطعه مورد استفاده قرار میگیرد مانند : پیچ , لوله های برق و لوله های آب ولی برای رزوه کردن داخل قطعه باید از ابزاری به نام قلاویز که به دو دسته تقسیم میشود دستی و ماشینی استفاده کرد. فروشگاه برزین تولز انواع مختلف برندهای معتبر فرا یوگوسلاوی قدیم , آلمانی , ژاپن , هندی و چین درجه 1 حدیده کاری یکی از عملیات هایی می باشد که اهمیت و تاثیر زیادی در بازدهی اتصالات صنعتی دارد. اتصالات متنوعی در صنایع مختلف استفاده می شود که اتصال به وسیله پیچ و مهره یکی از شناخته شده ترین آن ها می باشد.

وقتی بر روی فلزاتی که به شکل لوله، میله و در حالت کلی شکلی مانند استوانه دارند عملیات براده برداری جهت رزوه زدن انجام شود، این عملیات را حدیده کاری می گویند. محصولاتی مانند پیچ با عملیات حدیده کاری ساخته می شوند. ابزار حدیده کاری مهره ای می باشد که روی دندانه های آن شیار هایی ایجاد می کنند تا تیزی و قدرت برشی داشته باشد. این ابزار جهت رزوه زدن جداره خارجی میله ها می باشد که سبب اتصال به سایر لوله ها می شود.

جنس حدیده حدیده را می توان از آلیاژ های متنوعی مانند فولاد، چدن، آلومینیوم، مس و… ساخت.

در عملیات حدیده کاری و رزوه زنی جهت روانکاری باید به جنس آلیاژ توجه داشت. برای مثال جهت روانکاری حدیده فولادی از خانواده روغن ها و برای حدیده آلومینیومی از فرآورده های نفتی استفاده می شود. به لحاظ ابعادی نیز حدیده ها را هم بر اساس واحد اینچی و هم برای واحد متریک می سازند.

تفاوت کاربرد حدیده کاری و قلاویز کاری قلاویز نیز مانند حدیده خاصیت براده برداری جهت رزوه زدن شکل های استوانه ای را دارد. ولی از قلاویز جهت رزوه زدن دیواره داخلی و از حدیده برای رزوه زدن خارجی لوله ها و پیچ ها و… استفاده می شود.

انواع حدیده کاری حدیده به دو نوع اصلی تقسیم می شود که در ادامه با آن ها آشنا می شویم.

حدیده کاری برقی (ماشینی) دستگاه حدیده ماشینی نیمه اتوماتیک می باشد. قطعه را به کمک گیره به دستگاه متصل می کنند و با تنظیم سرعت چرخش براده برداری و رزوه زنی را انجام می دهند. در این عملیات قطعه فشار بیشتری تحمل می کند و معمولا طول قطعه تحت کشش بیشتر می شود که این افزایش طول باید از قبل در محاسبات گنجانده شود. دستگاه حدیده ماشینی برای ابعاد مختلف به کار گرفته می شود و توان زیادی نسبت به حدیده های دستی دارد.

حدیده کاری دستی برای کارهای با ابعاد و توان کوچکتر استفاده می شوند. این دسته از حدیده ها معمولا از جنس فولاد های با درصد کربن کمتر ساخته می شوند ولی برای ساخت آن ها جنس های دیگری نیز می توان به کار گرفت. این نوع از حدیده ها دارای دو مدل درز دار و بدون درز می باشند. معمولا در مدل بدون درز نیز شیاری در نظر گرفته می شود که در صورت نیاز به حدیده درز دار تبدیل شود.

4 ویژگی اصلی حدیده های دستی شامل موارد زیر می شود: برای کیفیت بالاتر دنده رزوه ها باید پروفیل جدید پارچه داشته باشند. برای روغن کاری و خنک کردن حدیده شکاف بزرگتری داشته باشند. دارای ساختار سنگین چدنی باشند. دسته چرخ ضامن دار داشته باشند.

حدیده شش گوش حدیده شش گوش دارای قدرت برش کمی است و معملا برای ترمیم استفاده می شود. حدیده دو نیم این حدیده ها از دو قطعه جدا از هم تشکیل شده اند که درون دسته حدیده قرار دارند و یک پیچ تنظیم کننده که می تواند این دو قطعه را در صورت لزوم به هم وصل کند. حدیده گرد شکاف دار این حدیده ها از قطعات فولادی که به شکل دایره هستند تشکیل می شوند. درون دایره ها شکاف ها جهت قدرت برشی بیشتر و تنظیم دقت عملیات براده برداری ایجاد می کنند. هم چنین درون دسته حدیده نیز سه عدد پیچ کوچک برای تنظیم دسته به کار می گیرند.

کاربرد حدیده کاری از آن جا که حدیده کاری و عملیات براده برداری و رزوه زدن برای قطعات مختلف مانند لوله و پیچ متفاوت است، قبل از طراحی و ساخت حدیده کاربرد آن را مشخص می کنند.

تعریف پارچه به قطعه فولادی که روی حدیده قرار دارد و عملیات حدیده کاری را انجام می دهد پارچه می گویند. معمولا از فولاد های آلیاژی یا کربنی برای ساخت پارچه استفاده می شود. پارچه ها را معمولا طوری می سازند که هنگام حدیده کاری گام های پیچ را به طور مساوی ایجاد کند.

حدیده یکپارچه برای برش و رزوه زدن پیچ هایی با قطر مشخص از حدیده یکپارچه استفاده می کنند. این نوع حدیده در مدل های شش گوش و دایره ای هستند که در بالا توضیح دادیم. حداکثر قطر جنس های مختلف برای استفاده از حدیده های یکپارچه به شرح زیر می باشد: پیچ های فولادی 16 میلی متر فلزات سبک 20 میلی متر پیچ های برنزی 33 میلی متر

حدیده چند پارچه هر چقدر حجم قطعه درون حدیده بزرگتر شود میزان براده های آن نیز بیشتر می شود. از طرفی محیط خارجی پیچ های بزرگ به شکل چهارگوش می باشد. به همین علل برای پیچ های با قطر متوسط و بزرگ نمی توان از حدیده های یکپارچه استفاده کرد. برای انجام حدیده کاری با حدیده یک پارچه در طی چند مرحله دندانه ها به یکدیگر نزدیک می شوند؛ سپس عملیات براده برداری آغاز می شود.

حدیده لوله از چهار یا دو پارچه برای حدیده کاری لوله ها استفاده می کنند. به کمک چهار پارچه نیرویی تحت زاویه 120 درجه بر قطعه وارد می کنند تا پهنای مقطع لوله تغییری نداشته باشد. تساوی گام های رزوه زنی در حدیده کاری لوله اهمیت زیادی دارد. برای این کار لوله را به پشت پارچه ثابت می کنند تا حین عملیات براده برداری لوله به درستی هدایت شود و دچار انحراف نشود. یکی از مزایای حدیده چهار پارچه این است که لوله را در شعاع کم حرکت می دهند.

مفهوم قلاویز کاری به ایجاد رزوه در یک سوراخ قلاویز کاری (Internal Threading) می گویند.

برای قلاویزکاری یک سوراخ با قطر مشخص بر روی قطعه ایجاد شده و سپس به صورت دستی یا ماشینی دنده های رزوه در آن سوراخ ایجاد می شوند.

با حرکت ابزاری به نام مته قلاویز درون سوراخ قطعه شیارهای رزوه مطابق شکل زیر به وجود می آیند.

رزوه ها به صورت مارپیچی داخل سوراخ شکل می گیرند تا پیچ مناسب داخل آن بسته شود.

انواع قلاویز کاری به طور کلی قلاویزها به دو دسته زیر تقسیم می شوند:

قلاویز دستی قلاویزهای دستی از یک سری سه تایی مته قلاویز تشکیل شده اند.

این مته ها از شماره 1 تا 3 هستند و هرکدام عمق معینی از دنده را ایجاد می کنند.

مته قلاویز 1 عمق زیادی را دنده می زند؛ با افزایش شماره مته، عمق شیارها کاهش می یابد.

سه مته قلاویز دستی عبارت اند از:

پیش رو میان رو پس رو در این نوع از رزوه زدن از یک ابزار به نام دسته قلاویز برای هدایت مته به داخل سوراخ ها استفاده می شود.

دسته قلاویز انواعی دارد که بسته به محل سوراخ از هر کدام استفاده می شود.

درصد براده برداری از مته قلاویز پیش رو تا پس رو به ترتیب برابر %50، %30 و %20 است.

استفاده از مته قلاویز در قطعاتی مانند آهن و فولاد نیاز به استفاده همزمان از روغن مخصوص دارد.

قلاویز ماشینی فرآیند قلاویز کاری ماشینی برخلاف نوع دستی در یک مرحله انجام می شود و با استفاده از یک مته قلاویز که دنده های مخروطی بر روی سطح آن به وجود آمده است رزوه زدن روی قطعه تکمیل می شود.

فرآیند ماشینی معمولا بر روی دستگاه تراش انجام می شود.

در قلاویز کاری ماشینی روش دیگری نیز وجود دارد که نیاز به مهارت تراشکار دارد.

این روش با استفاده از دستگاه تراش انجام می شود که به آن دنده زنی داخلی یا پیچ تراشی می گویند.

در تصویر زیر فلش های روی ابزار تراش نشان دهنده جهت رزوه زنی و جهت حرکت ابزار داخل سوراخ هستند و جهت حرکت قطعه روی دستگاه تراش نیز با فلش بزرگ مشخص شده است. مراحل قلاویز کاری دستی و ماشینی فرآیند انجام قلاویز کاری دستی مطابق زیر است: ابتدا سوراخ با قطر مناسب بر روی قطعه ایجاد می شود. این سوراخ ابعاد استانداردی دارد؛ مثلا اگر از قلاویز M10 (پیچ 10) استفاده می شود، باید سوراخی به قطر 8.5 میلی متر روی قطعه ایجاد شود. به طور کلی اندازه قطر سوراخ باید کوچک تر از قطر مته قلاویز باشد. سطح روی سوراخ با استفاده از یک مته بزرگ تر هموار می شود. با استفاده از دسته قلاویز به ترتیب شماره مته ها در داخل سوراخ دنده می زنند. در هر مرحله با استفاده از روغن عمل براده برداری را تسهیل می کنند. نکته مهم این است که طول رزوه های ایجاد شده استاندارد خاصی ندارد و با توجه به نیاز قطعه، عمق سوراخ و طول رزوه تعیین می شوند.

انواع دسته قلاویز دسته قلاویز ابزاری است که برای چرخاندن و هدایت مته به داخل سوراخ قطعات استفاده می شود و در سه نوع زیر وجود دارد:

دسته قلاویز جغجغه ای معمولا برای قلاویز کاری قطعات بزرگ به کار می رود که فضای کافی برای چرخاندن دسته قلاویز در آن ها وجود دارد.

در این دسته قلاویز ها می توان نیروی بیشتری را به مته قلاویز وارد کرد. دسته قلاویز T شکل معمولا برای قلاویز کاری قطعات ریز که فضای محدود و کم برای چرخاندن دست و آچار در آن ها وجود دارد، به کار می رود.

دسته قلاویز برقی شباهت زیادی به دستگاه دریل دارد و با توجه به استفاده از نیروی برق سرعت و دقت بالاتری در فرآیند قلاویز کاری با این ابزار به وجود می آید.

کاربرد قلاویز کاری کاربرد اصلی این فرآیند اتصال دو قطعه از طریق پیچ به یکدیگر است.

در طراحی ماشین آلات زمانی که لازم است دو قطعه به یکدیگر اتصال غیردائم پیدا کنند، از پیچ استفاده می شود.

مقطعی که پیچ داخل آن قرار می گیرد از طریق رزوه زدن حاصل می شود؛ بنابراین با رزوه زدن می توان یک محل اتصال غیردائم ایجاد کرد که باز کردن قطعات در هر زمانی ساده می باشد و آسیبی به هیچ یک از آن ها وارد نخواهد شد.