رانندگی تدافعی چیست؟
رانندگی به شیوه تدافعی- رانندگی است که دارای خصوصیات زیر باشد:
- رعایت کامل قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی
- آگاهی از رانندگی در شرایط غیر معمول
- به کارگیری دانش و تجربه رانندگی در پیشگیری از حوادث و خطرات پنهان به طوری که:
- مانع تصادف خودروی خود و دیگران شویم
- باعث تصادف دیگران نشویم
- مانع تصادف خودروی دیگران با خود شویم
در رانندگی تدافعی، باید مسایل را کمی فراتر مدنظر داشته باشد. به عنوان مثال باید:
همواره از ترافیک در طول مسیر خود آگاهی داشته باشند.
- از رانندگی جاده های پر رفت و آمد در ساعات پر ترافیک تا جای ممکن خودداری کنند.
- همواره باید یک نقشه شهری و جاده ای در ماشین خود داشته باشند و برای استفاده از آن ابتدا در یک جاده ایمن توقف کنند.
علل عمده و عوامل موثر در بروز حوادث و تصادفات جاده ایی:
بمنظور قصد تدافع در مقابل حوادث جاده ای ،شناخت 25 عامل ایجاد حادثه که در زیر شرح داده شده است ضروری است.
۱. رانندگی با حواس پرتی (Distracted Driving)
اولین عامل ایجاد حوادث خودرویی محسوب می گردد که ناشی از معطوف کردن و تقسیم کردن توجه خود به دیگر کارها در حین رانندگی مانند صحبت کردن با تلفن، ارسال پیامک کوتاه و خوردن غذا است.
۲. سرعت (Speeding)
شما در بزرگراهها به دفعات دیده اید که اغلب رانندگان محدودیت سرعت را رعایت نمی کنند و 10 تا 60 کیلومتر در ساعت، بیشتر از حد مجاز رانندگی مینمایند.وقتی که سرعت زیاد باشد، زمان واکنش جهت پیشگیری از حوادث، کمتر خواهد شد و در نتیجه حادثه بوجود میآید.
۳. رانندگی در حالت مستی (Drunk Driving)
زمانی که راننده در حالت مستی، رانندگی نماید توانایی راننده به دلیل کاهش توجه و عملکرد، شرایط بسیار خطرناکی را بوجود میآورد.
۴. رانندگی با بی ملاحظهگی و بی اعتنایی: (Reckless Driving)
اگر رانندگی با دقت نکند ممکن است این کار، پایانش حادثه رانندگی باشد. به همین دلیل است که اغلب رانندگان بی اعتنا و بی خیال که با سرعت رانندگی می کنند، مسیر خود را تغییر میدهند و با فاصله نزدیک، پشت دیگر خودروها حرکت میکنند دچار حادثه رانندگی میشوند.
۵. باران (Rain)
اگر آب و هوا بد باشد وضعیت جاده نیز بد میشود. حوادث رانندگی اغلب در هوای بارانی رخ میدهد چون باران باعث میشود سطح جاده ها سُر و خطرناک میشود و اغلب باعث میشود که ماشین از کنترل خارج شود و بچرخد و یا هنگام ترمز گرفتن لیز بخورد.
۶. رانندگی در حالت خواب آلودگی (Drowsy Driving)
در مورد خستگی رانندگان در اینجا بحث نشده است اما چگونه از کسی می توان انتظار داشت خوب رانندگی کرد در حالی که در بیدار بودن مشکل دارند. اغلب حوادث رانندگی در حالت خواب آلودگی در شب اتفاق میافتد.
۷. رانندگی در حالت عصبانی بودن (Road Rage)
بنابر هر دلیلی اگر کسی از دیگر راننده عصبانی شد، ممکن است نتواند بر خشم و عصبانیت خود غلبه پیدا کنند. با تعقیب راننده جلویی در حالت عصبانیت، سرعت گرفتن و جلو زدن از راننده مورد نظر و ترمز گرفتن در جلوی او عواملی هستند که موجب بروز حوادث رانندگی در هر سال می شوند.
۸. مصرف داروهای آرام بخش (Driving Under the Influence of Drugs)
ماهیت برخی از داروها، ایجاد احساس خواب آلودگی است که صدمات جبران ناپذیری ناشی از این موضوع در حوادث خودرویی ببار آورده است.
۹. مسابقه (کورس) گذاشتن (Street Racing)
کورس گذاشتن تنها در فیلم های سینمایی جالب و ستودنی است اما این کار در خیابانها باعث حوادث مرگباری می شود.
۱۰. تغییر مسیر به روش ناایمن (Unsafe Lane Change)
مواقعی که نیاز است مسیر حرکت تغییر داده شود در صورتی که از چراغ راهنما استفاده نشود و مسیر از قبل مشخص نگردد و بصورت یک دفعه ای و به روش نا ایمن این کار انجام گیرد، اغلب موارد متجر به حوادث رانندگی می شود.
۱۱. عبور از چراغ قرمز (Running Red Lights)
چراغ قرمز یعنی توقف، وقتی که این کار را انجام نگیرد شرایط بروز حادثه فراهم می گردد. معمولاً در محل هایی که خودروها بایستی حتماً توقف کنند چراغ قرمز نصب می شود.
۱۲. رد شدن از علائم توقف (Running Stop Signs)
هر ساله هزاران تصادف به دلایل اینکه رانندگان از علائم توقف عبور کرده اند رخ میدهد. بسیاری از حوادث چپ شدن و ضربه از بغل بدلیل رد شدن از علائم توقف میباشد.
۱۳. رانندگی توسط نوجوانان (Teenage Drivers)
هنگامی که نوجوان، خودرو را به حرکت می اندازد و به اشیاء متحرک و ثابت جاده برخورد می کند به درستی نمی داند که چه باید بکند که اغلب موارد منجر به حادثه میشود.
۱۴. حرکت کردن خودروها پشت سر هم و بدون رعایت فاصله قانونی (Tailgating)
بیشتر رانندگان موقع سبقت گرفتن ، فاصله خودروی خود را بسیار نزدیک به خودروی جلویی می کنند بطوری که در اثر ترمز خودروی جلویی احتمال برخورد و تصادف زیاد است.
۱۵. گردش غیر مجاز (Improper Turns)
دلیل نصب چراغ توقف، تابلوی رعایت حق تقدم، گردش به چپ یا راست و یا خط کشی می شود این است که راننده ها فراموش می کنند و در صورتی که از این تابلوها رعایت ننمایند می توانند منجر به حوادث شدید گردد. همه رانندگان باید به قوانین راهنما رانندگی احترام بگذارند.
۱۶. عدم توجه به تابلوی ورود ممنوع (Wrong-Way Driving)
هر شخصی ممکن است لغزشی در قضاوت هایش داشته باشد اما این اشتباه در حین رانندگی، می تواند منجر به حوادث مرگ بار شود، مانند وقتی که رانندهای اشتباهاً وارد جاده یکطرفه شود و توجهی به تابلوی ورود ممنوع نشده است که در این حالت تمام رانندگان که از روبرو در حال حرکت هستند را به خطر می اندازد.
۱۷. نقص در طراحی خودرو (Design Defects)
هیچ محصولی تا به حال بدون نقص ساخته نشده است و خودروها نیز از این موضوع استثنا نیستند. اتومبیل ها از صدها قسمت تشکیل شده اند و هر کدام از آن قطعات معیوب می توانند باعث یک حادثه رانندگی شوند.
۱۸. ترکیدن لاستیک (Tire Blowouts)
اغلب بزرگراهها با باقیمانده تایرهای ترکیده در سطح جاده آلوده شدهاند. این تایرهای ترکیده میتواند باعث از دست دادن کنترل راننده شوند. این لاستیکها بویژه برای خودروهای بزرگتر مثل مینی کامیونها خطرساز است. هنگامی که با یک لاستیک ترکیده در سطح بزرگراه مواجهه شدید سعی کنید ماشین را کنترل کنید و بطور مطمئن و ایمن ماشین را کنار بزنید و این کار احتمالاً باعث جلوگیری از حادثه رانندگی میشود.
۱۹. مه (Fog)
رانندگی مهارتی است که نیاز به دیدن دارد اما مه باعث میشود که اغلب مواقع، راننده نتواند بیشتر از یک متری جلوی خودرو را ببیند. استفاده از چراغ های مه شکن و عدم استفاده از نور بالا توصیه می شود.
۲۰. پیچ های خطرناک (Deadly Curves)
برخی مردم از این پیچ ها به پیچهای قاتل انسان نام میبرند اما هر کسی هنگام نزدیک شدن به این پیچ ها می بایست مواظب باشد. بسیاری از رانندگان هنگام عبور از این پیچ ها کنترل خود را از دست میدهند و جان خود را می بازند. بنابراین هنگام نزدیک شدن به این علائم از سرعت مجازی که روی تابلوها زده شده است پیروی کنید تا حوادث برایتان اتفاق نیافتد.
۲۱. رانندگی در شب (Night Driving)
اغلب موارد ریسک رانندگی در شب بیشتر از روز است چون وقتی که بدلیل محدود بودن دید و کمبود روشنایی و یا خیرگی چشم ناشی از برخورد نور خودروی مقابل، نمی توانید ببینید که در جلوی خودروی شما چه خبر است بنابراین نمی توان پیش بینی های لازم را بخوبی انجام داد.
۲۲. یخ ردگی سطح جاده (Ice)
یخ عامل اصلی حوادث رانندگی برای شهرهایی با آب و هوای سرد کوهستانی هستند.
۲۳. برف (Snow)
برف همانند یخ، می توانند مسبب حوادث شود در شرایطی که خودروها در هنگام بارش برف، تجهیز به زنجیر چرخ نگردند و راهداری نیز به خوبی نقش خود را اجرا ننماید.
۲۴. دست اندازها و ناهمواری های جاده(Potholes)
وجود دست اندازها و چاله و گودال های در سطح جاده که اغلب باعث غافلگیری راننده می شود موجب می شود که راننده بطور ناخودآگاه ترمز می کند و یا تغییر مسیر می دهدکه احتمال تصادف با خودروهای عقبی یا جلویی در محل های پر تردد وجود دارد.
۲۵. عبور حیوانات (Animal Crossings)
دانستن قوانین رانندگی برای آدم ها ضروری است در صورتی که آموزش به حیوانات امکان پذیر نیست. حیوانات یکباره وارد جاده می شوند و این بستگی به راننده دارد که با حیوانات برخورد نکند. هنگامی که علامت عبور حیوانات را می بینید مواظب باشید و هنگام مسافرت در مناطق جنگلی و روستایی از نور بالا استفاده شود.
همانگونه که مطرح گردید عوامل متعددی در بروز حوادث جاده ایی نقش دارند. در بسیاری از زمینه ها همواره اشتباه های انسانی از نخستین علل اصلی بروز تصادفات و حوادث جاده ایی است. بطور کلی سه عوامل زیر در بروز حوادث نقش دارند:
الف- راننده
v سرعت: سرعت زیاد یا کمتر از حد مجاز از عوامل مؤثر در تصادفات می باشد. به عنوان مثال: سرعت زیاد نزدیک به پیچ، سرعت زیاد در شیب زیاد جاده، سرعت کمتر از حداقل سرعت در اتوبان ها و بزرگراه ها.
v خطای دید: عده ای از افرادی که دارای گواهینامه با عینک هستند زمان رانندگی از عینک استفاده نمی کنند و این مورد در دید آنان خطا ایجاد می کند و باعث بروز تصادف می شود. خواب آلوده بودن راننده یا مصرف داروهای مسکن هم باعث خطا در دید وی خواهد شد.
v تاخیر درک: رانندگی با حالت خستگی و در مدت طولانی، زمان عکس العمل راننده را افزایش می دهد و به ویژه در رانندگی طولانی، نوشیدن مشروبات الکلی و داروهای خواب آور و مصرف مواد مخدر هم درک راننده را پایین خواهد آورد.
v رانندگی با چراغ خاموش در شب
v صحبت و توجه به همراهان در حین رانندگی
v عدم رعایت فاصله ایمنی و توجه نکردن به سرعت
v بی توجهی به علائم راهنمایی و رانندگی
v بی توجهی به وجود نقص فنی در خودرو
v حرکت نمایشی با خودرو
v صحبت کردن با تلفن همراه و یا دیگر سرنشینان خودرو
v خوردن و آشامیدن در حین رانندگی
v عدم استفاده از کمربند ایمنی
v عدم توانایی و مهارت راننده
v خستگی و خواب آلودگی
v قوه بینایی و تشخیص ناکافی راننده (نبود تمرکز ذهنی، نقص دید یا عدم تشخیص خطر، تشخیص نادرست فاصله)
v سبقت گرفتن غیر مجاز
v عدم رعایت حد فاصله
v آسیب های جسمی
ب: طراحی نامناسب جاده و راه
جاده ها باید بر اساس اصول مهندسی طراحی و اجرا شوند. جاده ها باید شرایط فنی و ایمنی لازم را داشته باشند. از آنجا که شرایط جاده های کارگاهی متفاوت می باشد در زیر فقط برخی از مهمترین اصول ایمنی جاده ها به عنوان حداقل شرایط ایمنی جاده ها ارائه شده است. ( کلیه شرایط ایمنی راهها در کتاب ایمنی راه – انتشارات معاونت آموزش ، تحقیقات و فن آوری وزارت راه و ترابری – کمیته تخصصی ایمنی راه – سال انتشار پاییز 1384 ارائه شده است.)
با توجه به نوع جاده ، آب و هوا و وضعیت کارگاه ، موضوعات دیگری برای ایمن نمودن جاده ها در نظر گرفته می شود.
- مناسب بودن شیب و عرض مناسب جاده.
- وجود گارد بتونی یا دایک خاکی حداقل به ارتفاع 1 متر .
- وجود دیچ ، پل، کالورت و آبراهه در کنار جاده جهت هدایت روان آبها.
- وجود روشنایی لازم (نوع چراغ ها مناسب برای مناطق مه آلوده باشد).
- نصب تابلوهای و چراغ های راهنمایی و رانندگی هشدار دهنده در جاده ها .
- وجود برف گیر یا سایه بان جهت جلوگیری از ریزش برف و سنگ در مکانهایی که خطر ریزش بهمن یا سنگ وجود دارد. (لازم است به نحوی ساخته شود که از سوراخ شدن سقف سایه بان جلوگیری شود).
- ساخت گابیون یا دیواره بتونی (دیواره های جناحین و جناحین بستر جاده ها) جهت جلوگیری از رانش زمین در مناطقی که خطر رانش وجود دارد.
- نگهداری مناسب جاده (حفظ وضعیت کف جاده با گریدر زنی و تسطیح آن به ویژه در زمان بارندگی ، آبپاشی جاده ، بازسازی دیواره ها و گابیونها و ...).
- عدم رعایت موارد ایمنی راهها می تواند عوامل کمکی ایجاد حادثه شود. دید ناکافی و کم ناشی از طراحی غیر مهندسی، لغزندگی جاده، وجود چاله و دست انداز، خرابی آسفالت و یا عدم خط کشی جاده، نبود و یا ناکافی بودن علائم هشدار دهنده و پیش آگاهی خطر در جاده نمونه ایی از شرایط ناایمن جاده می باشد.
ج) خودرو: وجود نقص فنی، ضعیف بودن سیستم ترمز، فرسودگی لاستیک های خودرو. بطور کلی وسایط نقلیه موجود در کارگاه باید سالم و بدون عیب باشند. در این خصوص اقدامات زیر انجام می شود :
- تعمیرات دوره ای خودرو :
کلیه وسایط نقلیه سبک و سنگین باید توسط واحد تعمیرات نقلیه بصورت ماهیانه کنترل شوند و کلیه قسمتهای خودرو کنترل گردد. در صورت هرگونه عیب باید خودرو تعمیر و اصلاح گردد. نوع نواقص و اقدامات انجام شده و تایید نهایی در فرم مخصوصی ثبت گردد.
تعمیرات اضطراری :
در صورت مشاهده هر گونه نقص فنی راننده آنرا بصورت مکتوب و شفاهاً به واحد نقلیه و تعمیرگاه اعلام نمایند. واحد نقلیه و ماشین آلات پس از بررسی نوع نقص، با توجه به نوع نفص و حساسیت آن خودرو را در زمان مقتضی تعمیر و اصلاح نماید اقدامات انجام شده را در فرم مخصوصی ثبت و تکمیل می نماید.
کارت تردد (مجور رانندگی رانندگان )
کلیه رانندگان اعم از کارفرما ، نظارت و پیمانکاران باید کارت تردد (مجوز رانندگی) داشته باشند.
برچسب معرفی خودرو
کلیه خودروهای سبک و سنگین شرکت های پیمانکار ، نظارت و کارفرما باید دارای برچسب معرفی خودرو باشند. این برچسب باید شامل مشخصات زیر باشد :
- نام شرکت
- آرم شرکت
- نوع خودرو (سبک یا سنگین)
- کد یا شماره خودرو
- در صورت امکان واحد یا بخش مربوطه
تکنیک های رانندگی تدافعی در شرایط گوناگون:
دید راننده:
دید راننده فقط محدود به اندازه شیشه جلوی خودرو می باشد بنابراین خطرات به صورت پنهان می تواند در نزدیکی خودرو ولی خارج از محدوده دید راننده موجود باشد. با توجه به وجود نقطه کور در بینایی چشم انسان، راننده باید هر لحظه چشمان خود را به اطراف حرکت دهد تا مانع ندیدن اجسام در نقطه کور در بینایی چشم انسان، راننده باید هر لحظه چشمان خود را به اطراف حرکت دهد تا مانع ندیدن اجسام در نقطه کور چشم بشود. نکات ذکر شده در شب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. رانندگان باید همواره شیشه های جلو و عقب خودروی در تحت اختیار خود را باید تمیز نگاه دارد و از قرار دادن هر گونه وسیله در جلوی شیشه ماشین یا دستگاه که مانع دید راننده شود باید خود داری نماید.
رانندگی در شب:
رانندگی در شب بدلایل متعددی مانند دید ناکافی، خواب آلوده بودن برخی از رانندگان، روشنایی ناکافی، نقص سیستم روشنایی خودروها و همچنین نیاز فیزیولوژی بدن راننده به استراحت و خواب، دارای خطرات خاصی می باشد. بنابراین علیرغم تردد وسایل نقلیه کمتر نسبت به روز، نرخ بروز تکرار و شدت حوادث در اغلب اوقات بیشتر می باشد. بنابراین رانندگانی که قصد رانندگی در شب را دارند باید موارد زیر را مدنظر قرار دهند و رعایت نمایند:
- اگر راننده احساس خواب آلوده گی نمود بلافاصله در جای امنی پارک کرده و مدتی بخوابد.
- به هیج وجه فقط با نور بالا حرکت نکنید
- از هوشیاری راننده روبروی خود با زدن یک لحظه نور بالا و گرفتن جواب مطمئن شوید.
- هنگام رانندگی در شب چراغ های ماشین را روشن کنید تا نه تنها بتوانید مسیر خود را رویت کنید، بلکه دیگران نیز بتوانید شما را ببیند.
رانندگی در باد:
اگر در جادهایی رانندگی شود که خودرو در موقعیت وزش باد قرار گرفت باید بسیار مراقب باشند. خطرناکترین حالت زمانی است که باد در جهت عمود بر مسیر حرکت خودرو باشد. در این موقع باد می تواند مسیر حرکت خودرو را تغییر دهد. تدافعی ترین حالت کاهش سرعت خودرو و در حالت بسیار شدید وزش باد، توقف خودرو بطور موقت تا زمان کاهش سرعت باد می باشد. در صورتی که باری در عقب خودروی وانت باشد احتمال افتادن و پرتاب بر روی جاده وجود دارد بنابراین باید قبل از حرکت، بخوبی بار مورد نظر بطور محکم با طناب و نظایر آن بسته شود.
رانندگی در یخ، برف و مه:
برای حرکت در مسیر های برفی، همواره باید خودرو مجهز به زنجیر چرخ باشد و راننده نیز آگاهی از چگونگی وصل کردن و بستن زنجیر را داشته باشد. در طول مسیر برفی یا یخ زده بخصوص در سراشیبی ها باید بسیار آهسته و با دنده سنگین حرکت کند. در صورت رانندگی طولانی در مه شدید، خودرو باید مجهز به مه شکن باشد و موقع حرکت . اگر مه خیلی غلیظ و شدید بود باید تا کم شدن مه در جای مطمئن پارک کرد البته فلاشر خودرو باید روشن باشد.
ساعات کاری رانندگان:
متأسفانه در اثر رانندگی طولانی مدت و یا ساعات کاری زیاد می تواند خستگی به بار آورد بنابراین احتمال بروز حوادث در اینگونه موارد قریب الوقوع است. برنامه کاری رانندگان باید به نحوی تنظیم گردد که ضمن انجام ماموریت باعث خستگی مفرط و خواب آلودگی آنان نگردیده و از رانندگی بیش از 4 ساعت مداوم و بیش از 12 ساعت غیر مداوم در هر شیفت خودداری گردد. (به ازای هر 2 ساعت رانندگی 10-15دقیقه استراحت نمایند.) لذا رانندگی در حالات بیماری و خستگی مفرط و کم خوابی اکیداً ممنوع می باشد. رانندگی یک راننده در 2 شیفت کاری متوالی اکیداً ممنوع می باشد.
علایم نشاندهنده خستگی رانندگان معمولاً بصورت دوبینی اشیاء، احساس ترس ناگهانی، خواب لحظه ای، لرزش از سرما، خمیازه کشیدن پشت سر هم، سنگین شدن پلکها، کاهش دقت و تمرکز حواس، احساس داشتن جسم خارجی در چشم است. هرگاه حالت فوق الذکر بر کسی غلبه کند، توان رانندگی وی مدتی است که کاهش یافته و راننده می بایست ضمن توقف کامل خودرو، اقدام به استراحت نماید. مواد تحریک کننده مانند چای یا قهوه یا مواد خواب زدگی به هیچ وجه موجب تجدید قابلیت رانندگی نخواهد شد. بنابراین توصیه شده است مدت ساعت کاری راننده بصورت غیر مداوم در شبانه روزی بیشتر از 12 ساعت نگردد.
سایر تدابیر عمومی و مقررات ایمنی قبل از رانندگی یا در حین رانندگی:
ü نمای خارجی خودرو: تمیز کردن شیشه ها،آیینه ها، حباب لامپ ها قبل از حرکت بسیار مهم و حائز اهمیت است. تنظیم آیینه ها قبل از حرکت انجام شود. پلاک خودرو جلو و عقب باید کاملاً تمیز و خوانا باشد. کلیه برچسب های خطر مرتباً تمیز و در هر حالت قابل رویت و موثر باشد.
ü راننگان می بایستی از سالم بودن چراغ ها و اگزوز و بوق و راهنماها اطمینان حاصل نماید.
ü باد تایرها و تایر زاپاس و همچنین لوازم و ابزارهای تعویض چرخ قبل از شروع کار باید توسط راننده چک گردد.
ü از اینکه کلیه چراغها کار می کنند چراغ های اصلی، نور بالا و پایین، چراغ های خطر، ترمز و راهنما، چراغ مه شکن باید راننده اطمینان حاصل نماید .
ü قبل از حرکت راننده می بایستی علائم و نشانه های روی پانل خودرو، : مقدار آب، روغن، دمای موتور را توجه نماید و در صورت نقص از ادامه حرکت خودداری نماید.
ü رانندگان می بایستی میزان آب رادیاتور، آب باطری، میزان روغن موتور (بویژه برای مسافتهای طولانی) چک نماید.
ü داشتن گواهینامه رانندگی اجباری میباشد! (سایر گواهینامه ها، همچون گواهینامه بین المللی، میتواند مفید باشند).
ü موتور را چند دقیقه، قبل از حرکت روشن کنید تا موتور گرم شود. توجه کنید که موتور صدای غیر عادی نداشته باشد. قبل از حرکت بوق خودرو را چک کنید.
ü قبل از حرکت، دمای کولر ( یا بخاری) و موج کانال رادیو و صدای رادیو یا ضبط را تنظیم کنید.
ü هنگام ورود به تونل، هنگام تاریکی هوا، صبح زود و یا وقتی هوا گرگ و میش است، چراغهای خودرو را روشن کنید.
ü قبل از حرکت کمربند ایمنی را ببندید. به سایر سرنشیان باید راننده متذکر گردد که حتماً آنها نیز از کمربند ایمنی استفاده نماید.
ü ترمز،کلاچ،د نده و تمامی سیستم های هدایت و کنترل را قبل از حرکت چک کنید.
ü با دقت و احتیاط رانندگی کنید. به سایر استفاده کننده های از خیابان (همچون: موتور سواران، دوچرخه سواران، عابرین پیاده) احترام بگذارید. بهیچ وجه توسط سایر رانندگان عصبی نشوید. آرامش خود را حفظ کنید. خونسرد و ایمن رانندگی کنید.
ü به علائم راهنمائی و رانندگی توجه کنید، به خط کشی ها بویژه خطوط عابر پیاده توجه کنید/ فقط پرسنل کنترل کننده ترافیک میتوانند دستوری ارجح تر از علائم راهنمائی و رانندگی بدهند.
حداکثر سرعت مجاز: حداکثر سرعت در جاده های کارگاه و خارج از کارگاه متفاوت خواهد بود و بر اساس شرایط جاده های کارگاه و نوع بار و حجم ترافیک تغییر خواهد نمود. بطور کلی حداکثر سرعت 40 کیلومتر در ساعت در داخل سایت، در داخل درون محوطه دفاتر اداری و پارکینگ. در سایر مناطق نیز آهسته برانید.
ü فقط در پارکینگهای مشخص شده توسط کارگاه پارک باید گردد.
ü هنگام استفاده از دنده عقب، مطمئن شوید که عقب ماشین کاملا خالی است. مجهز بودن خودروها به بوق دنده عقب جهت آگاه نمودن عابرین بسیار مهم می باشد.
ü فقط خودرو هائی حق ورود به داخل تصفیه سایت را دارند که دارای کارت عبور باشند.
ü استفاده از تلفن همراه در هنگام رانندگی اکیدا” ممنوع میباشد. باید هنگام سوخت گیری، تلفن همراه را حتماً خاموش کنید.
ü استفاده از تلفن همراه در هنگام رانندگی فقط با هندزفری، مجاز است.
ü فقط حمل یک مسافر در محل سرنشین جلو خودرو مجاز است. خودروهای وانت بار، حق ندارند در عقب خودرو( قسمت بار) مسافر سوار کنند. ضمن اینکه در صورتی که به هر دلیلی کارگری در عقب وانت آسیب ببیند از مزایای بیمه نمی توان بهره گرفت.
ü راننده ها باید همیشه از نظر جسمانی و روحی، سالم باشند و تحت هیچ شرائطی نباید تحت تاثیر مواد مخدر و الکل قرار داشته باشند.
ü سیگار کشیدن در هنگام رانندگی و سوخت گیری، ممنوع می باشد.
ü راننده موظف است تا از محکم بسته شدن باری که حمل میکند، اطمینان حاصل کنید.
ü وقتی صدای آلارم / آژیر وضعیت اضطراری را می شنوید:
- آرامش خود را حفظ کنید.
- خودرو خود را در کنار جاده پارک کنید.
- موتور خودرو را خاموش کنیدو سوئیچ را در وضعیت خاموش قرار دهید.
- در حالت متقاطع با جهت جریان باد، بسوی نزدیکترین محل تجمع ایمن بروید.
- منتظر دستورات بعدی باشید
F فاصله ایمن : هیچوقت به اتومبیل جلوئی خیلی نزدیک نشوید. همیشه فاصله ایمن از خودرو جلوئی را حفظ کنید تا وقتی ناگهان ترمز کرد، دچار حادثه نشوید.
پنچری و خرابی ناگهانی خودرو:
- خودرو را به محل امن منتقل کنید (کناره جاده)
- چراغ های خطر و چشمک زن را روشن کنید.
- مثلث یا تابلوی سه گوش خطر را درجلو و محدوده خودرو قرار دهید.
سانحه:
شرح وظایف افسران HSE و حراست کارگاه در صحنه تصادفات ترافیکی:
- به محض رسیدن سر صحنه تصادف اتومبیل خود را در مکانی قرار دهید که از صحنه تصادف حفاظت کند.
- اگر نیاز بود از حرکت ترافیک جلوگیری کنید.
- یک محل برای کار در محل تصادف تعبیه کنید.
- پس از رسیدن سازمان های خدمات اورژانس، با سرپرست آنها همکاری کنید.
- سرپرست گروه امداد و نجات را در خصوص کارهای انجام گرفته، مطلع کنید.
- اجازه دهید خدمات امداد و نجات کار خود را انجام دهند.
- مردم عادی را از صحنه تصادف دور نگاه دارید.
- از وجود هر گونه شاهدی مطلع شوید.
- از شاهدان جهت گزارش، اطلاعات جمع آوری کنید.
- مسیر را برای عبور ترافیک باز نمایید.
- پس از اتمام کار نیروهای کمک و امداد از محل تصادف، تا زمان حمل وسایط نقلیه محافظت نمایید .
- از وسایل شخصی افراد سانحه دیده محافظت نمایید.
قوانین ایمنی عملی برای رانندگی ایمن:
دام تراک:
دام تراک های معدنی به دلیل احتمال ریزش مصالح ومواد در حال جابه جایی بر روی سطح جاده بسیار خطرناک است، بنابرابن بایستی تدابیر ایمنی زیر انجام شود:
1-رعایت حداکثر فاصله ممکن وسائل باید حداقل به اندازه 3 برابر طول تراک ها از آهنها فاصله بگیرند.
2-نصب تابلوی "خطر ریزش مصالح"بر روی عقب کامیون ها
پارک وسایل نقلیه:
-هرگونه وسایل نقلیه خود را پشت تراک های معدنی و وسائط نقلیه سنگین پارک ننمایند زیزا اپراتور تراک های معدنی و وسایل نقلیه سنگین محدودیت دید داشته و در بعضی جهات اصلاً دید ندارند.
-راننده ها نباید وسایل نقلیه خود را خیلی نزدیک به سطوح بارگیری پارک کنند.
-وسیله نقلیه را در مجاورت تجهیزات تحت فشار، مناطق ریزشی، درب انبارها پارک نکنید.
دام تراک:
- سبقت گرفتن از تراک ها بی نهایت خطرناک بوده زیرا اپراتور تراک هنگام کار با آن صدای بوق وسایط نقلیه را بخوبی نمی شنود.
- تا زمانی که جک کمپرسی بطور کامل پایین نیامده است نبایستی حرکت کرد.
- زمان بارگیری تراک ها برای جلوگیری از سقوط مواد معدنی که امکان ریزش آنها از بغل و از عقب می پاشد تاجایی که ممکن است از تراک ها فاصله بگیرید.
ایمنی کار با تراک ها:
- تراک را با موتور روشن ترک نکنید.
- سوار کردن نفر روی پله ها یا گل گیر دستگاه ممنوع است، نبایستی هرگز اجازه داد کسی روی پله ها بایستد.
- سوار کردن افراد غیر مجاز به داخل کابین تراک ممنوع است.
- زمان سوار شدن به کابین تراک و یا پایین شده از آن، باید صورت شما به سمت تراک باشد و دستگیره های دو طرف پله ها را با دست بگیرید.
- از کپسول آتش نشانی فقط برای خاموش کردن آتش استفاده کنید. اگر از کپسول استفاده شد به مسئول خود گزارش دهید تا نسبت به تعویض و شارژآن اقدام نماید.
- وقتی تراک در وضعیت تخلیه قرار دارد به کسی اجازه ندهیدکه در زیر بدنه و در معرض خطر قرار گیرد.
- قبل از آنکه ترمزها به فشار مورد نظر برسند، حرکت نباید کرد.
- از روی کابل های برق محافظت نشده و یا کابل هایی که در ارتفاع کم عبور کرده اند و احتمال برخورد به بدنه اتاق به کابل وجود دارد نبایستی رانندگی کرد.
- همیشه وسیله را به محلی بایستی هدایت کرد که بارگیری به بهترین نحو ممکن صورت گیرد.
- هرگز در زمان بارگیری تراک،کابین را ترک نباید کرد و یا وارد آن شوید.
- یاید از سمت راست جاده ها حرکت کرد.
- بارگیری-تحت شرایط سرعت و بارفاصله مناسب برای توقف را تععین نمایید.
- تخلیه:در فاصله مطمن و ایمن ازمحل تخلیه بایستید و منتظر علامت اجازه تخلیه باشید.قبل از تخلیه شخصا مطمئن شوید که سطح انتخاب شده برای تخلیه مناسب است و کنترل گردد که تراک در سطح صاف و مسطح اقدام به تخلیه مصالح نماید. در صورتی که تراک در زمان تخلیه متمایل به یک طرف باشد پس از بلند کردن جک، ممکن است واژگون گردد.هنگام تخلیه ، قبل از حرکت جک،تراک باید کاملاً متوقف شده باشد.قبل از کشیدن اهرم تخلیه، مطمن شوید ترمز آزاد بوده و بدنه پایین است.هنگام تخلیه در لبه های دپوی مصالح صورت می پذیرد همیشه دایک خاکی یا لبه در کنار آنها ایجاد کنید تا مانعی شودکه از سقوط تراک جلوگیری کند.هنگام تخلیه مراقبت گردد که زیاد در انتهای لبه هایی که معمولاً نرم و سست می باشد نروید که احتمال خالی شدن زیر چرخ ها و سقوط وجود دارد.
تعمیرات
هیچ گونه تنظیم ، تعمیر و آزمایش روی تجهیزات و ماشین آلاتی که در حال حرکت هستند انجام ندهید.
پارک: اگر ضرورت دارد که یک ماشین در سطح شیب دار یا مورب تعمیر شود جلو و عقب ماشین را بطور محفوظ مسدود کنید
جک زدن: قبل از کار کردن زیر وسیله ای که روی جک قرار دارد به دقت کنترل گردد که جک زیر شاسی قرار دارد و در ناحیه دیگر قرار نگرفته است.
جک زدن: وقتی که زیز وسیله ای جک می زنید از جک قابل اعتماد استفاده شود. جلو و عقب چرخها را مسدود کنید، ترمز دستی را بکشید.
فقط زمانی تراک را مورد بهره برداری قرار دهید که مطمئن شوید سیستم استارت، سیستم بارگیری، سیستم تعلیق، سیستم تخلیه و توقف تراک از هر جهت این کار می کنند.
مقاومت جاده:
جاده ها باید طوری طراحی شده باشند که تحمل 40 تن روی هر اکسل برای تراک های 30تنی، و60 تن برای هر اکسل برای تراکهای 42 تنی را داشته باشد.
بهره برداری از تراک ها بر روی زمین های نرم بدون رویه سخت وب ر روی جاده های با شیب طولی بیش از 10% پیشنهاد نمی شود. قوانین و مقررات رانندگی در بین تمامی کارکنان شرکت، (اعم از ایرانی و خارجی) که از خودروهای شرکت استفاده میکنند، توزیع می شود.
مقررات ایمنی عملی کار با بلدوزر:
اپراتور صلاحیت دار و مجرب : فقط افراد آموزش دیده و دارای صلاحیت مجاز به اپراتوری و نگهداری دستگاه بلدوزر می باشند.
استفاده از وسایل حفاظت فردی: استفاده از کمر بند ایمنی در حین فعالیت الزامی است. اپراتور باید لباس کار شبرنگی، کفش کار، کلاه ایمنی و گوشی محافظ شنوایی داشته و استفاده نماید. پوشیدن لباس های گشاد بدلیل احتمال گیر کردن آنها با اهرمهای کنترلی یا قسمتهای دارای برآمدگی ممنوع می باشد.
کابین راننده: کلیه بدوزرها باید مجهز به سازه محافظ در برابر واژگونی (ROPS)[1] باشند. این سازه فولادی، استحکام کابین را در هنگام چپ کردن یا سقوط دستگاه حفظ می کند.هنگام کار در جاهایی که خطر سقوط صخره وجود دارد همانند معادن و جاهایی که احتمال چپ کردن و غلطیدن دستگاه وجود دارد ROPS باید نصب گردد. در صورت ایجاد تغییرات در ROPS، قدرت آن ممکن است کاهش پیدا کند. پیش از هر گونه تغییر یا تعمیری با شرکت سازنده باید مشورت شود.
آکومولاتور: یک سیستم تحت فشار زیاد گاز نیتروژن است که در مواقع اضطراری پیش بینی شده است که اگر موتور به هر دلیلی خاموش شود و اهرم کنترل ابزار کاری روی وضعیت Lowerباشد، ابزار کار تحت نیروی وزن خود پایین خواهد آمد. حق هیچگونه عملیات جوشکاری یا ایجاد سوراخ روی سیلندرهای تحت فشار گاز نیتروژن وجود ندارد. بمحض دشارژ شدن آن باید بلافصله نصب به شارژ مجدد آن اقدام نمود.
تمام دستگاهها باید دارای کابین باشند. شیشه های کابین سالم و بدون شکستگی باشند. اپراتور دستگاه حق ندارد با پوشانده شیشه های اطراف کابین، محدودیت دید برای خود ایجاد نماید. همیشه هنگام ورود به داخل کابین ، اپراتور باید گل و لای و یا روغن را از کف کفش های خود پاک نماید زیرا ممکن است پای راننده لیز بخورد و منجر به حادثه وخیم در شرایط خاص گردد. همچنین قطعات و ابزار را در اطراف کابین نباید رها نماید.
- تلفن همراه: استفاده از تلفن همراه هنگام کار ممنوع می باشد.
- قرار دادن مواد ممنوعه داخل کابین: از قرار دادن مواد قابل اشتعال و قابل انجار مانند گاز فندک در داخل کابین ممنوع می باشد.
علائم اشاره با دست : در صورتی که با یک اپراتور دیگری که در محل کار حضور دارند کار می کنند، باید راننده اطمینان حاصل نماید که تمامی علائم اشاره دست [2]را به درستی می فهمد و آشنایی دارد. زیرا به دلیل سر و صدای زیاد دستگاه و امکان وجود داشتن فاصله زیاد بین اپراتور دستگاه و کمک اپراتور، بعضی اوقات ارتباطات باید با علائم اشاره ای صورت پذیرد.
مشاهده موارد غیر طبیعی در دستگاه: اپراتور دستگاه در صورت مشاهده هر گونه موارد غیر طبیعی در دستگاه از قبیل سر و صدا، بو، گیجهای معیوب، نشتی روغن یا هر گونه علامت غیر عادی بر روی ابزارهای ایمنی بلودزر چه در حین کار و چه در حین انجام عملیات نگهداری، مراتب را به مسؤلین مربوطه باید گزارش نماید و تا زمان بر طرف شدن موارد غیر طبیعی از اپراتوری دستگاه خودداری نماید.
اقدامات ایمنی هنگام ترک صندلی: هنگامی که اپراتور قصد بلند شدن از روی صندلی دارد (مثل زمان تنظیم صندلی اپراتور) پاکت بیل و سایر تجهیزات مربوطه کاری را کاملاً روی زمین قرار دهند و اهرم های ایمنی را قفل نماید. هنگام ترک دستگاه، اهرم های فرمان و اهرم سرعت باید خلاص گردد و سپس تمام اهرم های ایمنی را به حالت قفل در آورده و موتور دستگاه را خاموش نماید. همیشه از کلید برای بستن قفل ها استفاده گردد.
سوار و پیاده شدن از دستگاه: از پلکانهایی که در دستگاه بمنظور تردد اپراتور تعبیه شده است برای بالا و پایین رفتن از دستگاه استفاده گردد و مرتباً پلکانها تمیز گردد.اپراتور دستگاه حق ندارد هنگام بالا و پایین رفتن ، دستگاه اهرم های کنترلی را بگیرد. اپراتور از پریدن از دستگاه خودداری نماید. هیچگاه به دستگاهی که در حال حرکت است نزدیک نشوید.
ممنوعیت سوار کردن همراه : داخل کابین محلی برای فرد دیگری غیر از اپراتور وجود ندارد. بنابراین اپراتور حق ندارد کسی را در جای دیگری در داخل کابین یا روی پلکانهای دستگاه سوار نماید.
پیشگیری از آتش سوزی و سوختگی: جهت جلوگیری از سوختگی در اثر روغن، آب یا بخاری که در هنگام چک کردن یا سرریز کردن به بیرون می پاشد باید اپراتور منتظر بماند تا دمای روغن یا آب تا حدی کاهش بیاید که بتوان درپوش روغن یا رادیاتور را لمس کند. برای جلوگیری از آتش سوزی باید موارد زیر را درنظر گرفت:
در نزدیکی سوخت یا روغن از استعمال سیگار یا برافروخته نمودن آتش ممونوع است.
تمام درپوش های سوخت و روغن را باید بنحو مطمئنی اپراتور ببندد.
ار ریختن سوخت بر روی سطوح بسیار داغ یا قسمتهای مربوط به سیستم الکتریکی خودداری گردد.
پیش از هر گونه عملیات آهنگری یا جوشکاری بر روی شاسی، هر گونه مواد قابل اشتعال را بجای امنی منتقل گردد. همچنین از جوشکاری کردن یا بریدن لوله های حاوی مایعات قابل اشتعال با مشعل خودداری شود.
هنگام پاک کردن قطعات با روغن، از روغن فلاش ( روغن مخصوص تمیزکاری استفاده نمایند) روغن دیزل یا بنزین ممکن است آتش بگیرد.
هرگونه برگ خشک، تکه های کاغذ یا هر گونه مواد قابل اشتعال دیگری را که در اطراف موتور، مانیفولد اگزوز، انباره اگزوز، باتری یا قسمتهای زیر در پوششها انباشه شده اند را خارج و دور شود.
هر روز اپراتور دستگاه، در صورت مشاهده وجود اتصالات شل و بست های لق و یا آسیب دیده ، سریعًا گزارش و رفع عیب گردد.
اپراتور باید اطمینان حاصل نماید که تمامی شیلنگ ها، بست لوله ها، حفاظها و ضربه گیرها بنحو مطمئنی در جای خود ثابت شده اند. در صورتی که آنها شل باشند ممکن است در حین کار در اثر لرزش به قسمتهای دیگر سائیده شوند این امر میتواند باعث خرابی شیلنگ ها و بیرون پاشیدن روغن های تحت فشار باشد که ممکن است منجر به آتش سوزی گردد.
قوانین ایمنی هنگام کار روی سطوح ضعیف: از حرکت دادن یا بکار انداختن دستگاه در فاصله بسیار کم از لبه صخره ها، پرتگاهها و گودالها باید خودداری نمود. خاک در چنین مناطقی ممکن است غیر استوار باشد و در اثر وزن یا لرزش دستگاه، خطر سقوط یا واژگونی وجود دارد. خاک چنین مناطقی بعد از بارندگی، انفجار یا زمین لرزه ضعیف می باشد. هنگام کار در کنار خاکریزی ها یا حفاری ها این خطر وجود دارد که وزن و لرزش مایعات ماشین باعث ریزش خاک شود. پیش از شروع بکار، اقدامات ایمنی برای حصول اطمینان از امن بودن زمین و جلوگیری از سقوط یا واژگونی دستگاه به عمل آید.
کار در نزدیکی کابلهای فشار قوی: نزدیک شدن به کابلهای تحت ولتاژ بالا می تواند باعث شوک الکتریکی شود. همیشه باید فاصله ایمنی میان کابل برق و دستگاه را رعایت گردد. اپراتور هنگام کار نزدیک کابلهای فشار قوی، نباید به کسی اجازه نزدیک شدن به دستگاه را بدهد.
مقررات ایمنی در حمل و نقل مواد ناریه
کامیون ویژه حمل مواد ناریه باید:
- مجهز به برق گیر باشد. با اینحال هنگام رعد و برق از حرکت دادن کامیون خوداری کرد.
- خودرو حمل مواد ناریه باید دارای سقف و پوشش برزنتی باشد.
- مجهز به کپسول های اطفاء حریق باشد.
- کف اتاق عقب خودرو باید تخته کوبی شده باشد.
- مجهز به چراغ گردان یا آلارم هشدار دهنده باشد.
- از نظر موتوری و علائم خیری فاقد هر گونه نقص فنی باشد.
خودرو حمل مواد ناریه باید با اسکورت مخصوص حرکت کند.
انواع چاشنی را نباید با سایر مواد ناریه با یک خودرو حمل کرد. بصورت جداگانه بایستی حمل گردد.
حداکثر وزن مواد منفجرهای که بار کامیون میشود دو سوم ظرفیت کامیون است.
صندوق یا کیسه های حاوی مواد ناریه باید مرتب در کامیون چیده شود. جا دادن مواد ناریه در کامیون باید بنحوی باشد که هنگام حرکت تکان نخورد. برای بستن جعبه های دینامیت فقط از طناب نخی استفاده شود. از بکار بردن زنجیر و سیم های بکسل خودداری گردد.
مکانهای صعب العبور و با شیب زیاد که حمل مواد با ماشین آلات سنگین معدنی جابجا میگردد بایستی مواد به طرز صحیحی با ماشین آلات معدنی قرار داده شود.
صندوق های حاوی مواد ناریه را نباید پرت کرد یا سُر داد و غلطاند بلکه باید آنها را بلند کرد و آهسته زمین گذاشت.
استعمال دخانیات در کامیون مواد منفجره ممنوع است.
حتی المقدور بارگیری در روز صورت گیرد.
ایمنی ماشین های لیفتراک
لیفتراک ماشینی است که دارای یک دکل، شاخک و ملحقات که با توجه به نوع فعالیت برای حمل و نقل ،جابجائی و انبار نمودن بار ها در اشکال و ظرفیت های مختلف طراحی و ساخته می شود و متناسب با نوع کار و محیط از سوخت های فسیلی،گاز یا برق استفاده می کند. حداکثر بار مجاز ایمن که توسط لیفتراک جابجا می شود و بوسیله کارخانه سازنده برروی پلاک مشخصات ماشین درج شده است بعنوان ظرفیت لیفتراک محسوب می شود که در کارت لیفتراک قید می شود.
ماده 1- رانندگان لیفتراک باید آموزش های لازم در خصوص نحوه صحیح کار و عملکرد ایمن لیفتراک را فرا گرفته و همچنین دارای گواهینامه ویژه لیفتراک باشند.
ماده 2- رانندگان لیفتراک موظفند به هنگام کار از وسایل حفاظت فردی متناسب با نوع کار استفاده نمایند.
ماده 3- سوار نمودن و انتقال کارگران و دیگر افراد متفرقه توسط لیفتراک ممنوع است.
ماده 4- در هنگام رانندگی با لیفتراک استفاده از کمربند ایمنی الزامی است.
ماده 5- در صورتی که لیفتراک یا بار آن به هر علت دچار عدم تعادل یا واژگونی گردد، راننده نباید تا
رفع کامل خطر از داخل کابین خارج شود.
آیین نامه ایمنی ماشین های لیفتراک
2 از 6
ماده 6 – چیدمان محصولات و مواد در طول مسیر و تقاطع کارگا ه ها باید بگونه ای باشد که راننده از دید
کافی برخوردار گردد.
ماده 7- محدوده عملیات و تردد لیفتراک در کارگاه باید به طور واضح و مشخص علامت گذاری گردد.
ماده 8- تردد کارگران و افراد متفرقه در محدوده حرکت لیفتراک ممنوع است.
ماده 9- کارفرما مکلف است با ایجاد نقاط و خطوط رنگ آمیزی شده ، محل های عبور و مرور کارگران و
افراد متفرقه را مشخص نماید.
ماده 10 - محدودیت سرعت حرکت لیفتراک در تمامی مسیرها باید مشخص و بر روی تابلوهای راهنما و
هشدار دهنده نمایش داده شود.
ماده 11 - درب های خروجی ، کانال ها ،موانع ، حفاظ ها و ستونهای موجود در محوطه کارگاه که در مسیر
تردد لیفتراک ها می باشند، باید بگونهای رنگ آمیزی شوند که به سهولت قابل رویت باشند.
ماده 12 - رنگ بدنه لیفتراک باید کاملاً مشخص و متمایز از رنگ محیط باشد.
ماده 13 - رانندگان لیفتراک مکلفند ضمن رعایت قوانین ومقررات راهنمایی و رانندگی از مسیرهای مشخص
شده تردد نمایند.
ماده 14 - توقف لیفتراک در مقابل تأسیسات مربوط به گاز ، برق، آتش نشانی، پله های اضطراری ،آسانسور و
تجهیزات امدادی ممنوع است.
ماده 15 -حرکت لیفتراک فقط در صورتی مجاز است که شاخک های آن در پایین ترین حد ممکن قرار گرفته باشد.
ماده 16 - رانندگان لیفتراک در هنگام رانندگی بایستی از انجام اعمالی نظیر خوردن ،آشامیدن،استعمال دخانیات ، صحبت با تلفن همراه و استفاده از داروهای خواب آور و هرگونه شوخی و اعمال غیر ایمن که باعث عدم تمرکز می گردد ، خودداری نمایند.
ماده 17 – محدوده عم لیات لیفتراک باید کاملا صاف، مسطح و دارای استحکام کافی و عاری از هرگونه لغزندگی باشد.
ماده 18 - استفاده از لیفتراک و ملحقات آن برای حمل و جابجائی بار با ظرفیت بیش از حد مجاز ایمن ممنوع است.
ماده 19 - کارفرما مکلف به استفاده از لیفتراک و ملحقات سالم ،ا یمن و متناسب با شرایط محیط کارگاه ونوع بار می باشد.
ماده 20 - در حمل و نقل و جابجائی بارها یی که راننده از دید کافی برخوردار نمی باشد، انتخاب روش های ایمن برای جابجائی بار الزامی است.
ماده 21 - حمل و جابجائی بارهای با طول زیاد و یا دارای نوسان باید در پائین ترین حد ممکن و با رعایت کلیه مسائل ایمنی صورت پذیرد.
ماده 22 - جابجایی و حمل بار در صورتی که باعث عدم تعادل بار یا لیفتراک گرددم منوع است.
ماده 23 - سوار نمودن افراد یا اضافه کردن وزنه در عقب لیفتراک برای ایجاد تعادل ممنوع است.
ماده 24 - ترمز ناگهانی لیفتراک برای تخلیه بار اکیداً ممنوع است.
ماده 25 - برای جابه جایی بار، نباید آنرا با شاخک لیفتراک به جلو هل داد.
ماده 26 - استفاده از دو یا چند لیفتراک برای حمل یک بار و یا افزایش ارتفاع عملکرد ممنوع است.
ماده 27 - راننده لیفتراک باید در خصوص نحوه استفاده از ملحقات ، آموزش های لازم را دیده و مستندات آن در پرونده وی ثبت و نگهداری گردد.
ماده 28 – راننده لیفتراک باید آگاهی های لازم در خصوص نوع، حجم ، وزن ، مرکز ثقل و روش صحیح حمل بار را کسب نموده واز ایمن بودن مسیر های تردد اطمینان حاصل نماید.
ماده 29 – بازدید کلیه قسمت های لیفتراک و ملحقات آن قبل از شروع هر شیفت کاری توسط راننده الزامی است.
ماده 30 - بازرسی فنی کلیه قسمت های لیفتراک و ملحقات آن بعد از هرگونه تعمیرات و طی دوره های زمانی مطابق دستورالعمل های شرکت سازنده الزامی بوده و نتایج آن باید در پرونده لیفتراک ثبت و نگهداری شود.
ماده 31 - هر لیفتراک باید دارای یک پرونده که حاوی دستورالعمل های شرکت سازنده و همچنین سوابق بازرسی های فنی ، تعمیرات و روش های نگهداری است، باشد.
ماده 32 - استفاده از لیفتراک و اجزاءآن بعنوان نردبان و یا جایگاه کار کارگران اکیداً ممنوع است.
ماده 33 - حمل افراد توسط شاخک های لیفتراک یا پالت ممنوع است.
ماده 34 - لیفتراک باید مجهز به اطاقک ایمن راننده ،کمربند ایمنی ، چراغ هشدار دهنده ،آژیر، بوق دنده عقب، آینه های بغل و تجهیزات کنترلی باشدو همچنین برای کار در تاریکی به چراغهای مناسب جلو وعقب با نور کافی تجهیز گردد.
ماده 35 - تردد و فعالیت لیفتراک ها در نزدیکی خطوط برق فشار قوی فقط با رعایت مقررات مربوط به حریم خطوط انتقال و توزیع نیروی برق مجاز است.
ماده 36 - راننده لیفتراک باید از رانندگی با دست ها و کفش های خیس ، روغنی و یا آغشته به مواد لغزنده خودداری نماید.
ماده 37 - اعضای بدن راننده و یا دیگر کارگران تحت هیچ عنوان نباید در بین قطعات متحرک لیفتراک قرار گیرد.
ماده 38 - قراردادن شاخک ها بر روی زمین، کشیدن ترمز دستی ، خاموش نمودن موتور وکلید قطع کن وخارج کردن کلید از سوئیچ قبل از ترک لیفتراک الزامی است.
ماده 39 – حمل لیفتراک به طبقات باید توسط بالابر مخصوص حمل بار که متناسب با وزن و حجم لیفتراک است صورت پذیرد ،در این حالت خاموش نمودن موتور ،پائین کشیدن شاخک ها و کشیدن ترمز دستی الزامی است.
ماده 40 - برای جابجائی بارهای ناهمگن مشخص نمو دن مرکز ثقل الزامی است و باید این مرکزثقل در وسط شاخک ها قرار گیرد.
ماده 41 - انجام کلیه امورتعمیراتی و همچنین جوشکاری بر روی بدنه ،شاخک ها و ملحقات لیفتراک به منظور از بین بردن ترک ها و فرسودگی های سطحی ممنوع بوده و در صورت نیاز این امر فقط با نظارت شرکت سازنده مجاز است.
ماده 42 - به منظور جابه جایی بارهائی که از ایستایی کاملی بر روی شاخک های لیفتراک برخوردار نیستند باید از پالت های متناسب با نوع ، جنس و حجم آن استفاده نمود.
ماده 43 - ایجاد زاویه منفی دکل برای جلوگیری از سقوط بار از روی شاخک های لیفتراک الزامی است.
ماده 44 - قرارگیری نوک شاخک ها بر روی زمین برای تخلیه بار الزامی است.
ماده 45 - در موقع حرکت یا روشن بودن لیفتراک بجز راننده ،کسی حق حضور بر روی بدنه یا داخل اطاقک را ندارد.
ماده 46 - حضور، تردد و انجام هرگونه عملیات اجر ایی و تعمیراتی در زیر شاخک ها یا ملحقات لیفتراک ممنوع است.
ماده 47 - در فضاهای بسته که فاقد سیستم تهویه مناسب است ، استفاده از لیفتراک های با موتور احتراقی ممنوع بوده وباید از لیفتراک های برقی استفاده گردد.
ماده 48 - در زمان تعویض یا شارژ سیلندر گاز لیفتراک و همچنین تعویض و بازدید باطری لیفتراک برقی کارگران مسئول مربوطه باید به وسایل حفاظت فردی متناسب با نوع کار مجهز باشند.
ماده 49 - شارژ باطری لیفتراک های برقی باید در حضور مسئول مربوطه انجام گیرد.
ماده 50 - صندلی لیفتراک باید دارای شرایط ارگونومی مناسب بوده و به طور پیوسته مورد بررسی قرار گرفته و در صورت مشاهده هرگونه عیب و نقص، تعمیر یا تعویض گردد.
ماده 51 - سقف و بدنه کابین لیفتراک باید از استحکام کافی برخوردار بوده و با توجه به نوع کار و شرایط محیطی، ایمنی راننده را تامین نماید.
ماده 52 - برای حمل پاتیل های مذاب باید از لیفتراک هایی که به این منظور طراحی و ساخته شده اند، استفاده نمود.
ماده 53 - توقف لیفتراک های گازی در مجاورت شعله های باز، راه پله ، ورودی زیر زمین ، کف شوی فاضلاب ، چاله سرویس و کلیه اماکنی که احتمال تجمع گازهای ناشی از نش ت گاز سیلندر لیفتراک را دارند ، ممنوع است.
ماده 54 – شیر گاز سیلندر لیفتراک گازی در زمان خاموش بودن باید بسته باشد.
ماده 55 - به منظور پیشگیری از خطر انفجار و اشتعال ، تعویض کپسول های گاز باید با موتور خاموش و در خارج از محیط سر بسته کارگاهی و با نظارت سرپرست کارگاه و بارعایت کلیه مقررات ایمنی صورت پذیرد.
ماده 56 - هنگام حمل و جابجایی بارها در سرازیری، راننده لیفتراک فقط مجاز به حرکت با دنده عقب می باشد.
ماده 57 - نصب لوح فلزی حاوی مشخصات فنی بر روی بدنه لیفتراک الزامی است.
ماده 58 - رعایت دستورالعمل های شرکت سازنده برای کلیه عملیات بهره برداری و تعمیرات لیفتراک الزامی است.
ماده 59 - بارهایی که احتمال ریزش،لغزش و یا سرخوردن آنها وجود دارد ، باید بطور اطمینان بخشی مهار
و سپس حمل گردند.
ماده 60 - قرار دادن بارها برروی یکدیگر و یا داخل قفسه ها باید متناسب با ظرفیت بار و استقامت آنها باشد.
ماده 61 - اخذ تائیدیه بازرسی فنی و سالیانه لیفتراک ها از شرکت سازنده و یا مراکز رسمی و معتبر مورد تأیید وزارت کار و امور اجتماعی الزامی است.
ماده 62 - استفاده از شعله باز برای نشت یابی گاز در لیفتراک های گازی اکیداٌ ممنوع است
ماده 63 - با عنایت به ماده 88 قانون کار جمهوری اسلامی ایران ؛کلیه وارد کنندگان ،تولیدکنندگان،فروشندگان ، عرضه کنندگان و بهره برداری کنندگان از ماشین های لیفتراک مکلف به رعایت استاندارد تولید و موارد حفاظتی و ایمنی که در کتابچه اطلاعات فنی لحاظ می شود، می باشند.
ماده 64 - مسئولیت رعایت مقررات این آئین نامه بر عهده کارفرمای کارگاه بوده و در صورت وقوع هرگونه حادثه به دلیل عدم توجه کارفرما به الزامات قانونی، مکلف به جبران کلیه خسارات وارده به زیان دیدگان می باشد.
منبع
